Los estudios geológicos del naturalista francés Jean- Étienne Guettard en Polonia (1760-1762)
DOI:
https://doi.org/10.21701/bolgeomin.127.2-3.024Palabras clave:
Historia de la Geología, J.-É. Guettard, siglo XVIII, PoloniaResumen
El presente artículo intenta sintetizar los resultados de las investigaciones geológicas llevadas a cabo en Polonia por J.-É Guettard entre 1760 y 1762. El trabajo se ha realizado a partir de las publicaciones polacas y sobre las propias de Guettard (Memoria sobre la naturaleza del terreno de Polonia y de los minerales que encierra y Memoria sobre las minas de sal de Wielicza en Polonia), así como a partir de los manuscritos y documentos del Museo de Historia Natural de París y de la Academia de Ciencias de París (un listado del siglo XVIII de corales fósiles del castillo de Nieswiez ´ , un documento sobre la mina de sal de Wielicza, una colección de muestras de sal presentada por Guettard al embajador del rey de Francia, etc.). Con este estudio se ha puesto de manifiesto la importancia que tuvo el viaje de J.-É. Guettard para la Geología de Polonia.
Descargas
Citas
Daszkiewicz, P. 2010. Jean-Étienne Guettard en République des Deux Nations: notes botaniques, médicales et observations diverses. Annales Centre Scientifique de l'Académie des Sciences de Paris,12, 72-82.
Daszkiewicz, P. and Tarkowski R. 2006. Francuskie badania fauny i kopalni soli w Wieliczce na przełomie XVIII i XIX wieku. Przegląd Zoologiczny, 3-4, 129-138.
Daszkiewicz, P. and Tarkowski, R. 2007a. Osiemnastowieczna lista skamieniałych koralowców z zamku w Nieświeżu - interesujący dokument historii polskich kolekcji przyrodniczych ze zbiorów Biblioteki Centralnej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 52, 3-4, 225-240.
Daszkiewicz, P. and Tarkowski, R. 2007b. XVIII-wieczna kolekcja wielickich okazów solnych przekazana przez Jean-Étienne Guettarda ambasadorowi króla Francji. Przegląd Geologiczny, 55, 2, 121-124.
Daszkiewicz, P. and Tarkowski, R. 2007c. Francuskie opisy złóż i kopalni soli w Wieliczce z przełomu XVIII i XIX wieku. Studia i Materiały z Dziejów Żup Solnych w Polsce, XXV, 231-358.
Daszkiewicz, P. and Tarkowski, R. 2008. Biblioteka oraz bibliograficzne źródła Jean-Étienne Guettarda - nowe dane na temat historii badań przyrodniczych w Polsce. Przegląd Geologiczny, 56, 4, 308-312.
Daszkiewicz. P. and Tarkowski, R. Pobyt i badania przyrodnicze Jean-Étienne Guettarda w Rzeczypospolitej (1760-1762). Wraz z tłumaczeniem tekstu Rozprawa o naturze ziem Polski i minerałach w nich zawartych. Prace Monograficzne 533, Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej w Krakowie, 2009.
Daszkiewicz, P. and Tarkowski, R. Wpływ francuskiej myśli przyrodniczej na rozwój nauk o Ziemi w Polsce i na Litwie od końca XVIII wieku po rok 1830. Księgarnia Akademicka Kraków, 2012.
Ellenberger, F. 1994. Guettard, l'infatigable observateur, in: Histoire de la géologie. Technique et documentation - Lavoisier, II, 218-233.
Ellenberger, F. 1982. Les premières cartes géologiques en France: projets et réalisation. Travaux du Comité français d'histoire de la géologie, 45, 40 pp.
Fleszarowa, R. 1962. Najstarsza mapa geologiczna i najstarszy opis geologiczny Polski. Dwóchsetlecie. Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej, C, 5, 79-86.
Gaudant, J. 2010. Bref aperçu sur l'œuvre géologique d'un botaniste de l'Académie royale des sciences: Jean-Etienne Guettard (1715-1786). Annales Centre Scientifique de l'Académie des Sciences à Paris, 12, 83-91.
Gohau, G. 1990. Les sciences de la terre aux XVIIe et XVIIIe siècles: naissance de la géologie. Paris, Albin Michel, 420 pp.
Grabowski, T. Stanisław Staszic 1755-1826. Próba syntezy, in: Księga zbiorowa pod red. Z. Kukulskiego. 1928. Wyd. Lubelskiego Komitetu Obchodu Setnej Rocznicy Zgonu St. Staszica, Lublin, 1928, 19-70.
Guettard, J.-É. 1752. Mémoire et carte minéralogique sur la nature & la situation des terrains qui traversent la France & l'Angleterre. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences, 48, 363-392.
Guettard, J.-É. 1763. Observations minéralogiques faites en France et en Allemagne. Mémoires de l'Académie des Sciences de Paris, 137-166 et 193-228.
Guettard, J.-É. 1764a. Mémoire sur la nature du terrain de la Pologne et des minéraux qu'il renferme. Première partie. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences de Paris, 64, 234-257.
Guettard, J.-É. 1764b. Mémoire sur la nature du terrain de la Pologne et des minéraux qu'il renferme. Seconde partie. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences de Paris, 64, 293-336.
Guettard, J.-É. 1764c. Observations météorologiques, faites à Varsovie pendant les années 1760, 1761 et 1762. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences de Paris, 64, 402-430.
Guettard, J.-É. 1764d. Mémoire sur les mines de sel de Wieliczka en Pologne. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences de Paris, 64, 493-516.
Guettard, J.-É. 1764e. Mémoire sur les mines de sel de Wieliczka en Pologne. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences de Paris, T. 64, p. 493-516.
Guettard, J.-É. 1768. Mémoires sur différentes parties des sciences et art. Tome premier, huitième mémoire, qui renferme des observations météorologiques faites en Pologne. Chez Laurent Prault, Libraire, au coin de la rue Git-le-Coeur, à la Source des Sciences, Paris, p. 273-346.
Hurel, A. 2010. Ouverture du colloque « Séjour et recherches scientifiques de Jean-Étienne Guettard (1715-1786) en Pologne et en Lituanie (1760-1762) ». Annales Centre Scientifique de l'Académie des Sciences à Paris, 12, 68-71.
Lemaire, A. 2010. Les manuscrits de Jean-Étienne Guettard (1715-1786) conservés à la Bibliothèque centrale du Muséum national d'histoire naturelle de Paris. Annales Centre Scientifique de l'Académie des Sciences de Paris, 12, 127-131.
Rappaport, R. 1966. Guettard, Lavoisier and Monnet: geologists in the service of the French monarchy. Dissertation: Ithaca, NY: Cornell University Philosophy Department, Ann. Arbor, Michigan, 289 p.
Rojecki, A. 1965. Kilka uwag o najdawniejszych obserwacjach meteorologicznych w Toruniu na tle wyników jednocześnie prowadzonych spostrzeżeń w Warszawie. Przegląd Geofizyczny, X (XVIII), 141-151.
Rojecki, A. 1968. O obserwacjach meteorologicznych w Warszawie w wiekach XVII-XIX. Przegląd Geofizyczny, XIII (XXI), 1.
Rzączyński, G. 1721. Historia naturalis curiosa regni Poloniae, magni ducatus Lituaniae, annexarumque provinciarum, in tractatus XX divisa, ex scriptoribus probatis, servata primegenia eorum phrasi in locis plurimis, ex mss. variis, testibus oculatis, relationibus fide dignis, experimentis desumpta, opera P. Gabrielis Rzaczynski. Sandomiriae: typis Collegii Soc. Jesus, 456 pp.
Rzączyński, G. 1742. Auctuarium Historiae naturalis regni Poloniae Magnique Ducatus Lithuanuae Annexarumque Provinciarum in Puncta XII. [Gedani], 504 pp.
Samsonowicz, H., 1948. Historia geologii w Polsce. in: Historia nauki polskiej w monografiach VI, Kraków, 1-42.
Szajnocha, W. 1889. Stanisław Staszic jako geolog. Przewodnik Naukowy i Literacki, 17, 493-516.
Tarkowski, R. 2004. Kopalnie olkuskie w zapiskach francuskiego przyrodnika J.-É. Guettarda z drugiej połowy XVIII wieku. Przegląd Górniczy, 12, 56-61.
Tarkowski, R. 2005a. Nowe materiały dotyczące podróży przyrodnika francuskiego J.-É. Guettarda do Polski (1760-1762). Przegląd Geologiczny, 53, 1, 41-46.
Tarkowski, R. 2005b. Francuska ekspertyza z XVIII wieku dotycząca ponownego uruchomienia kopalni olkuskich. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, 111. Seria konferencje n° 43 pt.: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych, 215-222.
Tarkowski, R. 2010. Les études géologiques, minéralogiques et météorologiques de Jean-Étienne Guettarda en Pologne (1760-1762). Annales Centre Scientifique de l'Académie des Sciences de Paris, 12, 91-110.
Touret, L., 2010. L'héritage de Jean-Etienne Guettard (1715-1786) d'après les documents de l'époque. Annales Centre Scientifique de l'Académie des Sciences à Paris, 12, 111-126.
Wójcik, Z. 1975. Wpływ Komisji Edukacji Narodowej na rozwój geologii w Polsce w drugiej połowie XVIII w. Prace Muzeum Ziemi, 23, II, 139 p.
Wójcik, Z. 1977. Poglądy Jean-Étienne Guettarda na genezę i metody poszukiwań soli kamiennej. Prace Muzeum Ziemi, 27, 1-25.
Wójcik, Z. 1992. Znajomość ważniejszych kopalin na ziemiach polskich w epoce Oświecenia. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 37, 2, 33-65.
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2024 Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC)
Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.
© CSIC. Los originales publicados en las ediciones impresa y electrónica de esta Revista son propiedad del Consejo Superior de Investigaciones Científicas, siendo necesario citar la procedencia en cualquier reproducción parcial o total.
Salvo indicación contraria, todos los contenidos de la edición electrónica se distribuyen bajo una licencia de uso y distribución “Creative Commons Reconocimiento 4.0 Internacional ” (CC BY 4.0). Consulte la versión informativa y el texto legal de la licencia. Esta circunstancia ha de hacerse constar expresamente de esta forma cuando sea necesario.
No se autoriza el depósito en repositorios, páginas web personales o similares de cualquier otra versión distinta a la publicada por el editor.
